देवघरात शंख ठेवावा का? स्त्रियांनी शंखाची पूजा करावी का?
नमस्कार, बंधु-भगिनी! आज आपण एक अत्यंत रसाळ आणि चर्चेत असलेला विषय हाताळणार आहोत – शंख. होय, तोच शंख जो आपण आपल्या देवघरात ठेवतो, त्याचा ध्वनी वाजवतो, पण बऱ्याच जणांना याबाबत वेगवेगळ्या शंका असतात. शंख घरात ठेवावा की नाही? आणि स्त्रियांनी शंखाची पूजा करावी का? हे प्रश्न अनेकांच्या मनात उभे राहतात. चला तर मग, या विषयावर चर्चा करूया आणि समज-गैरसमज यावर प्रकाश टाकूया.
{getToc} $title={Table of Contents}
शंखाची उत्पत्ती आणि महत्त्व
शंख म्हणजे फक्त एक वस्तू नसून त्यामागे एक प्राचीन कथा आहे. ब्रह्म वैवर्त पुराणात एक कथा आहे की शंखासूर नावाचा एक राक्षस समुद्रातून निर्माण झाला होता. त्याने वेद चोरून समुद्रात लपून बसला होता. त्यामुळे सर्व देवता भगवान विष्णूंना प्रार्थना करतात की हा राक्षस त्यांना वेद परत देईल. भगवान विष्णूंनी राक्षसाचा वध केला, आणि त्याने भगवान विष्णूला अशी इच्छा व्यक्त केली की त्याचे शरीर त्यांनी आपल्या हातात धारण करावे. अशा प्रकारे भगवान विष्णूंनी शंख धारण केला. म्हणूनच, शंखाचे विष्णूशी नाते आहे आणि लक्ष्मी देवीच्या पूजेसाठीही शंख महत्त्वपूर्ण आहे.
दुसरी कथा समुद्र मंथनाची आहे. समुद्र मंथनातून जे रत्न मिळाले त्यात शंख एक महत्त्वाचे रत्न होते. लक्ष्मी आणि शंख एकाच समुद्रातून उत्पन्न झाल्यामुळे शंखाला लक्ष्मीचा भाऊ मानला जातो. त्यासाठी शंखाचा विशेष सन्मान आहे आणि लक्ष्मी पूजेत त्याला विशेष महत्त्व दिले जाते.
देवघरात शंख ठेवावा का?
आता खरा प्रश्न येतो की, शंख देवघरात ठेवावा का? अनेकजण असा समज बाळगतात की शंख घरात ठेवला की शंका निर्माण होतात. लोक म्हणतात की शंख घरात ठेवल्याने भांडण होतात, अस्थिरता येते, आणि म्हणून शंख घरात ठेवू नये. पण खरं बघायला गेलं तर, हा समज चुकीचा आहे. घरात शंख ठेवल्याने कोणत्याही प्रकारची नकारात्मकता येत नाही, उलट सकारात्मकता आणि मांगल्य येते.
शंखाच्या अनेक प्रकारांमध्ये सर्वात लोकप्रिय आणि शुभ प्रकार म्हणजे दक्षिणावर्ती शंख. हा शंख लक्ष्मीचा प्रतीक म्हणून मानला जातो. शंखाच्या पाण्याने देवांना स्नान घालण्याची पद्धत आहे. विशेषतः, भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मी यांच्या पूजेसाठी शंख अनिवार्य मानला जातो.
हे लक्षात ठेवा, देवघरात शंख ठेवण्याचा खूप मोठा फायदा आहे. शंखाचे ध्वनी पूजेत एक विशिष्ट आध्यात्मिक शक्ती निर्माण करतात, ज्यामुळे घरातील नकारात्मक ऊर्जा दूर होते. आरतीच्या वेळी शंख वाजवणे, हे एक प्रकारचे यशाचे संकेत देणारे आहे. आणि विशेष म्हणजे शंखामध्ये पाणी भरून ठेवणे हीदेखील एक शुभ पद्धत आहे. ते पाणी घरातील वास्तुदोष काढून टाकते आणि सकारात्मकता आणते.
स्त्रियांनी शंख वाजवावा का?
आता एक फारच रोचक प्रश्न – स्त्रियांनी शंख वाजवावा का? हा प्रश्न विचारल्यावर लगेच अनेकांनी आपला आवाज वाढवून म्हणायचं की, “नको, स्त्रियांनी शंख वाजवू नये!” पण खरंच तसं आहे का?
अरे बाबा, हे ऐका! खरं म्हणजे शंख वाजवण्यावर स्त्रियांवर काहीही बंदी नाही. हां, काही वैद्यकीय कारणांमुळे गर्भवती स्त्रियांना शंख वाजवण्याचा त्रास होऊ शकतो, कारण शंख वाजवताना आपल्याला जोरात हवा भरावी लागते, त्यामुळे गर्भावर परिणाम होऊ शकतो. पण याचा अर्थ असा नाही की सर्वच स्त्रियांनी शंख वाजवू नये. ज्यांना याचा त्रास होत नाही, त्या स्त्रियांनी नक्कीच शंख वाजवावा.
शंखाचा ध्वनी हा आध्यात्मिक आणि शारीरिक दृष्टीने खूप लाभदायक आहे. शंखाचा ध्वनी केल्यामुळे वातावरणातील नकारात्मकता दूर होते, आणि शारीरिक आरोग्य देखील सुधारते. शंखाचा आवाज थायरॉईड, फुफ्फुसांचे विकार आणि इतर शारीरिक समस्या दूर करण्यात मदत करतो.
शंखाची पूजा कशी करावी?
शंखाची पूजा ही सर्वसाधारणपणे देवघरात केली जाते. विशेषतः लक्ष्मी पूजनाच्या दिवशी शंखाची पूजा केली जाते. शंखामध्ये पाणी भरून ठेवले जाते आणि ते पाणी घरात शिंपडले जाते, ज्यामुळे घरात एक प्रकारची शांती आणि समृद्धी येते.
शंखाचे विविध प्रकार आहेत, जसे की दक्षिणावर्ती शंख, वामावर्ती शंख, गोमुखी शंख, इत्यादी. हे सर्व शंख शुभ मानले जातात आणि त्यांना देवघरात ठेवणे खूप शुभ असते.
तसेच वाचा, कुबेर यंत्र स्थापना: दिवाळीत कशी करावी आणि त्याचे महत्त्व
शंखाचे फायदे
शंखाचे शारीरिक आणि आध्यात्मिक फायदे खूप आहेत. शंखाचा आवाज केल्याने भूत-प्रेत, दुष्ट शक्ती यापासून संरक्षण मिळते. त्याचबरोबर, शंखाच्या आवाजाने घरातील नकारात्मकता दूर होते आणि एक प्रकारची आध्यात्मिक ऊर्जा निर्माण होते.
शंखाचा ध्वनी नेहमी सकाळच्या पूजेच्या वेळी करावा. यामुळे वातावरणात सकारात्मक ऊर्जा पसरते. मात्र, रात्री शंख वाजवणे टाळावे, कारण पुराणांमध्ये सांगितले आहे की, रात्री देव विश्रांती घेत असतात. रात्री शंख वाजवल्याने आपली झोप उडू शकते, आणि शरीरातील उत्साह वाढतो.
समारोप
तर मित्रांनो, शंख हा फक्त एक वस्तू नसून तो एक आध्यात्मिक शक्ती आहे. देवघरात शंख ठेवणे शुभ आहे आणि त्याचे अनेक फायदे आहेत. स्त्रियांनीही शंखाची पूजा करायला हरकत नाही, जोपर्यंत त्यांना शारीरिक त्रास होत नाही.
शंखाच्या माध्यमातून घरात सकारात्मकता, मांगल्य, आणि आरोग्य येते. शंखाचा आवाज केल्यामुळे दुष्ट शक्ती दूर जातात आणि एक प्रकारची शांतता येते. त्यामुळे, आपल्याला शंका ठेवायची नाही, तर शंख ठेवायचा आहे.